Eronning chiqindilarni qayta ishlash tizimi hali rivojlanish bosqichida, ammo so‘nggi yillarda hukumat va xususiy sektorda chiqindilarni boshqarish va qayta ishlashga katta e'tibor berilmoqda. Eronning chiqindilarni qayta ishlash sohasida bir nechta muammolar mavjud bo‘lsa-da, ayrim innovatsiyalar va tashabbuslar ham amalga oshirilmoqda. Quyida Eronning chiqindilarni qanday qayta ishlashiga oid ba'zi muhim jihatlar keltirilgan.
Eronning chiqindilarni qayta ishlash tizimi 1.
Chiqindilarni yig‘ish va saralash:Eronning ba'zi yirik shaharlarida chiqindilarni yig‘ish va saralash tizimi mavjud, ammo ko‘plab kichik shaharlarda yoki qishloqlarda bu tizim hali yaxshi yo‘lga qo‘yilmagan. Yirik shaharlarda chiqindilar alohida turdagi konteynerlarga yig‘iladi: plastik, qog‘oz, organik chiqindilar va metall.
- 2. Chiqindilarni qayta ishlash usullari:Plastik chiqindilar: Plastik chiqindilarni qayta ishlash bo‘yicha ba'zi ishlab chiqaruvchilar yangi plastik mahsulotlar, shuningdek, qurilish materiallari va boshqa foydali materiallar ishlab chiqarishadi.
- Shisha chiqindilar: Shisha materiallar qayta ishlanib, yangi shisha idishlar yoki mahsulotlar ishlab chiqarilishi mumkin.
- Organik chiqindilar: Eronning ayrim hududlarida organik chiqindilar kompostlash orqali qayta ishlanadi. Bu usul oziq-ovqat chiqindilari va boshqa organik materiallardan foydalanishni anglatadi.
- Elektron chiqindilar: Elektron chiqindilarni qayta ishlashda ba'zi yirik shaharlarda maxsus zavodlar mavjud. Biroq, bu sohada to‘liq qayta ishlash tizimi hali rivojlanmagan.
3.
Energiya olish:Eron ba'zi chiqindilarni yondirib, ulardan
energiya olishni amalga oshirmoqda. Bunda chiqindilarni
yashil energiya ishlab chiqarish uchun, masalan, elektr yoki issiqlik ishlab chiqarish maqsadida yondirish texnologiyalari qo‘llaniladi.
4.
Chiqindilarni ko‘mish (Landfill):Chiqindilarni ko‘mish usuli Eronning ko‘plab hududlarida mavjud bo‘lib, bu jarayon noto‘g‘ri boshqarilganda atrof-muhitga katta zarar etkazishi mumkin. Chiqindilarni yerga ko‘mishning zararli tomoni shundaki, ko‘plab chiqindilar yerga chuqur ko‘milib, ular tabiiy ravishda parchalanmaydi, natijada suv va tuproq ifloslanishi sodir bo‘ladi.
Eronning chiqindilarni boshqarish bo‘yicha tashabbuslari 1.
"Hozirgi kunda chiqindilarga qarshi kurash" dasturlari:Eron hukumati chiqindilarni qayta ishlash tizimini rivojlantirishga katta e'tibor berayotganini ko‘rish mumkin. Yirik shaharlar va sanoat hududlarida chiqindilarni ajratib yig‘ish, qayta ishlash va biologik parchalanadigan chiqindilardan kompost olish tashabbuslari amalga oshirilmoqda.
2.
"Zero Waste" (Chiqindisiz) yondashuvi:Eronning ba'zi shaharlarida chiqindisiz jamiyatni yaratish uchun harakatlar qilinmoqda. Bu yondashuvda chiqindilarni minimalizatsiya qilish, qayta ishlashni rivojlantirish va faqat tabiiy parchalanadigan materiallarni ishlatish maqsad qilingan.
3.
Oqibatli chiqindilarni qayta ishlash texnologiyalari:Eronning ayrim sanoat korxonalari chiqindilarni qayta ishlashda ilg‘or texnologiyalarni qo‘llashni boshladi. Bu texnologiyalar plastikni, shishani, organik chiqindilarni qayta ishlashni va boshqa foydali mahsulotlar yaratishni ko‘zda tutadi.
- Eronning chiqindilarni qayta ishlashga oid muammolariTizimni yaxshilash kerak: Chiqindilarni qayta ishlash tizimi yirik shaharlarda ba'zi muvaffaqiyatlarga erishgan bo‘lsa-da, kichik shaharlarda va qishloqlarda bu jarayon hali to‘liq joriy qilinmagan.
- Alohida chiqindilarni saralash: Chiqindilarni turli turlarga ajratish va ularni to‘g‘ri qayta ishlash uchun mas'uliyatli tizimlar va infratuzilma yo‘qligi hali muammo bo‘lib qolmoqda.
- Edukatsiya va xabardorlik: Ko‘plab fuqarolar chiqindilarni qanday ajratish va qayta ishlashni bilmaydilar. Odamlar orasida chiqindilarni to‘g‘ri saralash va qayta ishlash bo‘yicha ta'lim va xabardorlikni oshirish zarur.